ESKIMO SEANCE

TWO WORLDS 1890

Vaak staan er in Spiritualistische tijdschriften fragmenten uit boeken geschreven door reizigers die dingen meemaakten, verwant aan Spiritualistische  fenomenen. Niet zo gek natuurlijk, want de geestenwereld speelt in elke cultuur een rol.

In dit stuk geeft een Mr Holm een verslag van wat hij meemaakte bij de Angerok Inuit, aan de oostkust van Groenland, een stam die toen, in 1889, nog maar kort tevoren met Westerlingen in aanraking was gekomen. 

Holm beschrijft hoe het medium, een Angekok priester, rustig op z'n rug lag terwijl de voorbereidingen voor de komst van de geesten plaatsvonden. In een soort trancetoestand stond hij tenslotte op, en legde zijn drum op een steen. Toen werden zijn armen vastgebonden achter zijn rug tot zijn handen paars zagen, en hij kreunde  en naar adem snakte.

De lampen werden uitgedraaid.

Daarna begon er van alles te gebeuren, geluiden van onbekende herkomst werden gehoord, het gordijn voor de ingang van de hut begon te flappen, er klonk lawaai als van een grote vogel, het meubilair ratelde en af en toe werd er een rauwe lach gehoord. De mannen in de hut sloegen als gekken op de drums en uitten opzwepende kreten.

Toen werd het ineens stil, want de gevreesde geest Amortortok kwam binnen; een monster 'met zwarte armen die alles zwart maakt wat hij aanraakt, en dus moet sterven'. 

Amortortok liep rond met zware tred (in het lichaam van de priester, nemen we aan), en riep A-mo, A-mo, waarbij de aanwezigen zich angstig in de hoeken verdrongen. 

Een andere geest, een Tartok, beschermgeest van de stam, nam zijn plaats in en zei, als de reus van Klein Duimpje dat hij mensenvlees, in dit geval Europeanen rook. Die geest stelde vragen die de Europeanen blijkbaar beantwoordden. Op de stam werd blijkbaar goed gepast, want met blanken weet je 't maar nooit.

De lampen werden opnieuw ontstoken, en de Angekok priester zat uitgeblust en zwetend op de bank.

De geesten waren huns weegs gegaan.

De schrijver kan niet laten op te merken dat de lezer maar zijn eigen opinie moet vormen over de mentale en morele gesteldheid van de medicijnman. Wat die ermee te maken heeft kan ik niet bedenken. Zeker niet omdat de verschijnselen daar op Groenland niet zo erg anders lijken dan de hocuspocus die in Spiritualistische seances in die tijd aan de orde van de dag was.